Ana südüylə qidalanma

Təsəvvür edin ki, bütün qidalanmanızı sizin üçün mükəmməl bir qidalanmaya sahib olan1 və immun sisteminə və inkişafınıza kömək edən və digər faydaları olan bir mayedən ala bilərsiniz. Körpəniz ana südü ilə belə bir fürsətə sahibdir. Bəs, onu bu qədər xüsusi edən nədir?

Nə üçün ana südü vacibdir?

Ana südü, körpəni həyatının ilk 6 ayında ehtiyac duyduğu bütün qida maddələri ilə təmin edir. Araşdırmalar atalarımızın 6 yaşına qədər körpələrini ana südü ilə qidalandırdığını göstərir2.

Ana südü, körpənizin bağırsaq vasitəsi ilə sağlam bir immun sistemini inkişaf etdirməsinə kömək edən ana südü oliqosaxarid quruluşlarını ehtiva edir3.

Ana südü leykosit adlanan immun hüceyrələrini özündə ehtiva edir. Əgər siz və uşağınız xəstələnərsinizsə, körpənizi infeksiyalardan qorumaq üçün onların miqdarı artacaqdır4.

Ana südü, bu məqalədə göstərilə biləcəyindən daha çox komponentə sahib olan son dərəcə mürəkkəb bir mayedir. Daim dəyişir və buna görə də tərkibini dəqiq araşdırmaq çətindir. Tədqiqat prosesi zamanı daim yeni komponentlər kəşf edirik. Körpənizin ehtiyaclarını qarşılamaq üçün hazırlanmış müxtəlif növ zülallar, karbohidratlar, minerallar, vitaminlər və milyonlarla digər komponentlər ehtiva edir.

Ana südünün tərkibində nə var?

Ana südünün tərkibinin 87,5%-i sudan təşkil olunmuşdur5. Qalan hissəsi müxtəlif karbohidratlar, yağlar, zülallar və minerallar daxil olmaqla milyonlarla fərqli komponentlərdən ibarətdir. Qidalanma zamanı ana südünün tərkibindəki enerji miqdarı tədricən artdıqca rəngini dəyişir və qalınlaşır6.

Ana südü körpəniz üçün yaxşı qidalanmanı təmin edir

Ana südü körpənizin ehtiyaclarına daim uyğunlaşır: körpənin yaşından, hətta qidalanma müddətindən asılı olaraq gün ərzində dəyişir. Əmizdirmə zamanı südünüz ilk süddən (ağuz südü) keçid südünə dəyişir.

İlk süd (ağuz südü)

“İlk süd (ağuz südü)” – körpənin ehtiyacı olan bütün karbohidratları, zülalları və vitaminləri özündə ehtiva edir. Yüksək su tərkibi sayəsində yalnız ana südü ilə qidalanan körpələri susuzlaşmadan qoruyur 6,7.

Keçid südü

Əmizdirmənin sonuna doğru istehsal olunan ‘keçid südü” qatı və tünd rəngdə görünür. Bunun səbəbi əmizdirmə davam etdikcə südün tərkibindəki yağ və enerji miqdarının artmasıdır ki, bu da körpənin daha uzun müddət tox qalmasına səbəb olur6,7. Ana südündəki enerji miqdarı yağ və zülaldan qaynaqlanır.

Bəs ana südündə kalori miqdarı nə qədərdir?

100 ml ana südünün tərkibində təxminən 67 kkal var, lakin bu göstəricilər körpənin ehtiyaclarından asılı olaraq daim dəyişir8.

Ana südünün tərkibi

  1. Agostoni, C., et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2009;49(1):112-125.
  2. G.E Kennedy – From the ape’s dilemma to the weanling’s dilemma: early weaning and its evolutionary context.
  3. Ruhaak LR and Lebrilla CB. Adv Nutr 2012; 3:406S-414S.
  4. Hassiotou F et al. Clin Transl Immunology. 2013;2(4):e3.
  5. Martin, C., Ling, P. and Blackburn, G. Nutrients, 2016;8(5):279.
  6. Hartmann PE. Mammary gland: Past, present, and future. In: Hale & Hartmann’s Textbook of Human Lactation. Amarillo, TX: Hale Publishing, 2007:3-16.
  7. Mizuno et al. Int Breastfeed J 2009;4(1):7.
  8. Ballard, O., & Morrow, A. L. Pediatr. Clin. North Am., 2013;60(1), 49–74.
  9. Ziegler, E. and Fomon, S. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 1983;2(2):288-294.
  10. Forsgård, R. Am. J. Clin. Nutr., 2019;110(2):273-279.
  11. Zou, X., et al.. J Agr Food Chem, 2012;60(29):7158-7167
  12. Jensen RG. Handbook of milk composition. London Academic Press 1995.
  13. European Food Safety Authority Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Scientific opinion: DHA and ARA and visual development. EFSA Journal 2009;941:1-14.
  14. Wu, G. F Adv Nutr, 2010;1(1):31-37.
  15. Molinari, C. et al. J. Proteome Res., 2012;11(3):1696-1714
  16. Cabinian A et al. PLoS One. 2016;11(6):e0156762.
  17. Thurl S, et al. Nutr Rev, 2017;75(11):920-33.
  18. LASER Analytica, 2014. Comprehensive literature search and review of breast milk composition as preparatory work for the setting of dietary reference values for vitamins and minerals. EFSA supporting publication 2014:EN-629, 154 1
  19. Y. de Vries, et al. Nutrients, 2018;10(6):687.
  20. Carver, J. Acta Paediatrica,1999;88:83-88.
  21. White, R. Breastfeed Med, 2017;12(7)398-400.

Ana südünün tərkibi hər biri körpənizin inkişafında mühüm rol oynayan müxtəlif növ yağları ehtiva edir. Məsələn, uzun zəncirli polidoymamış yağ turşuları və ya LCP-lər körpənizin beyninin inkişafı üçün vacibdir.Tədqiqatlar göstərir ki, ana südündə xüsusilə vacib olan iki LCPs – AA və DHA var12. Hamiləlik dövründə və ana südü ilə qidalandırarkən daha çox vacib yağları qəbul etmək, körpənizin inkişafını, görmə, motor bacarıqlarını və beyin inkişafını təşviq edər.LCP-lərin pəhrizinizə daxil edilməsinin əsas yolları sağlam ana südü ilə qidalanma rejimində balıq, yumurta və ət yeməkdir.

Böyüyən körpəniz üçün zülal çox vacibdir. Zülal, körpənizin bədənindəki bütün hüceyrələrin böyüməsi və bərpa olunması üçün lazım olan əsas təməl blokları (amin turşuları) təmin edir14. Zülal ana südündə zərdab və kazein formasındadır. Həmçinin, ana südünün tərkibində bir çox vacib rola sahib başqa zülallar da var15. Məsələn, ana südü, körpənizin immun sisteminin inkişafını dəstəkləyən və bu səbəblə infeksiyalarla mübarizə aparmasına kömək edən çox sayda antikor ehtiva edir16.

Ana südü oliqosaxaridləri ana südündə təbii olaraq mövcud olan karbohidrat molekullarıdır. Orta hesabla, ana südündə laktoza və lipidlərdən sonra üçüncü ən böyük qatı komponentdir, ana südünün hər litri 12-15 q oliqosaxarid17 ehtiva edir. Ana südündəki bütün faktorlarda olduğu kimi bu səviyyələrində də hər ana südünün özünəməxsus təbiətinə görə analar arasında çox fərqlidir. Ana südü, körpənizin bağırsaq yolu ilə sağlam immun sistemi inkişaf etdirməsinə kömək edən və onunla birlikdə işləyən təxminən 200 məlum olan oliqosaxarid quruluşuna malikdir.

Ana südündə bir çox müxtəlif növ vitaminlər və minerallar var18, məsələn A, B6, D vitaminləri, yod və başqaları. Hamiləlik və əmizdirmə dövründə sağlam və balanslı bir pəhriz çox vacibdir19. Bu vitaminlər və mineralların hamısı immun sistemini stimullaşdıran E vitaminindən, böyümə və zehni inkişafdan məsul olan yoda qədər fərqli rollara sahibdir20.

Ana südü, körpənizin immun sistemini inkişaf etdirməyə kömək edən milyonlarla digər komponentlərdən ibarətdir. Məsələn, ana südündə kök hüceyrələr, böyümə faktorları, immun faktorları (sitokinlər), nukleotidlər, hormonlar və immun hüceyrələr var8.

Ana südü immun sistemi də daxil olmaqla, bədənin bütün hüceyrələri üçün təməl blok olan nukleotidlərlə zəngindir. Araşdırmalar nukleotidlərin immun sistemindəki bəzi hüceyrələrin fəaliyyətini dəstəklədiyini və bədənin infeksiyaya qarşı qorunmasına kömək etdiyini göstərdi.

Ana südündə tapılan hormonlar gün ərzində dəyişir və bu, körpənin enerji tarazlığı və yuxu kimi bədən funksiyalarını tənzimləməyə kömək edir21.

İmmun hüceyrələri körpənizi qorumağa kömək edərkən onun öz immun sistemi öz-özünə işləməyi öyrənir. Leykosit adlanan bu hüceyrələr, körpənizi infeksiyadan qorumaq üçün xəstə olduğunuz təqdirdə sayı artacaq7.

İstinadlar

  1. Agostoni, C., et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2009;49(1):112-125.
  2. G.E Kennedy – From the ape’s dilemma to the weanling’s dilemma: early weaning and its evolutionary context.
  3. Ruhaak LR and Lebrilla CB. Adv Nutr 2012; 3:406S-414S.
  4. Hassiotou F et al. Clin Transl Immunology. 2013;2(4):e3.
  5. Martin, C., Ling, P. and Blackburn, G. Nutrients, 2016;8(5):279.
  6. Hartmann PE. Mammary gland: Past, present, and future. In: Hale & Hartmann’s Textbook of Human Lactation. Amarillo, TX: Hale Publishing, 2007:3-16.
  7. Mizuno et al. Int Breastfeed J 2009;4(1):7.
  8. Ballard, O., & Morrow, A. L. Pediatr. Clin. North Am., 2013;60(1), 49–74.
  9. Ziegler, E. and Fomon, S. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 1983;2(2):288-294.
  10. Forsgård, R. Am. J. Clin. Nutr., 2019;110(2):273-279.
  11. Zou, X., et al.. J Agr Food Chem, 2012;60(29):7158-7167
  12. Jensen RG. Handbook of milk composition. London Academic Press 1995.
  13. European Food Safety Authority Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Scientific opinion: DHA and ARA and visual development. EFSA Journal 2009;941:1-14.
  14. Wu, G. F Adv Nutr, 2010;1(1):31-37.
  15. Molinari, C. et al. J. Proteome Res., 2012;11(3):1696-1714
  16. Cabinian A et al. PLoS One. 2016;11(6):e0156762.
  17. \Thurl S, et al. Nutr Rev, 2017;75(11):920-33.
  18. LASER Analytica, 2014. Comprehensive literature search and review of breast milk composition as preparatory work for the setting of dietary reference values for vitamins and minerals. EFSA supporting publication 2014:EN-629, 154 1
  19. Y. de Vries, et al. Nutrients, 2018;10(6):687.
  20. Carver, J. Acta Paediatrica,1999;88:83-88.
  21. White, R. Breastfeed Med, 2017;12(7)398-400.

Əlaqədar məqalələr:

Sualınız var?

Həftənin 5 günü saat 09:00-dan 18:00-a kimi bizimlə əlaqə saxlamaqdan çəkinməyin.

  • Link 1 Col 1
  • Link 2 Col 1
  • Link 3 Col 1
  • Link 4 Col 1

  • Link 1 Col 2
  • Link 2 Col 2
  • Link 3 Col 2

  • Link 1 Col 3
  • Link 2 Col 3
  • Link 3 Col 3
  • Link 4 Col 3
  • Link 5 Col 3
  • Link 6 Col 3

  • Link 1 Col 4
  • Link 2 Col 4
  • Link 3 Col 4
  • Link 4 Col 4

Bu veb sayt Nutricia LTD-yə məxsusdur; qeydiyyatdan keçmiş şirkət nömrəsi 05054856, ünvan: Lange Kleiweg 6, 4th Floor ‘The Lobby’, 2288 GK Rijswijk, Niderland

Vacib məlumat: Bu veb saytda olan mətn, qrafiklər, şəkillər, linklər, səslər, videolar, ifadələr, hər hansı bir proqnozlaşdırıcı hesab cədvəlləri və ya alətləri və ya simptom nəzarətçisi, proqnozlaşdırılan günlər və/və ya tarixlər və digər materiallar daxil olmaqla, bunlarla məhdudlaşmayan digər məlumatlar yalnız ümumi məqsədlər üçündür və sizin və/və ya (doğulmamış) uşağınız üçün tibbi məsləhət, diaqnoz və ya müalicə kimi qəbul edilməməlidir. Bu veb saytdakı məlumatlara etibar edilə bilməz və siz və/və ya (doğulmamış) uşağınız üçün dəqiq məlumatlar deyil. Sağlamlıq vəziyyəti və/və ya tibbi simptomlarla bağlı suallarınız üçün hər zaman həkiminizdən və ya digər ixtisaslaşmış tibbi mütəxəssisdən məsləhət alın. Bu veb saytda oxuduğunuz və ya konsultanlarımızdan biri ilə danışdığınız bir məsələ ilə bağlı heç vaxt peşəkar tibbi məsləhətlərə laqeyd yanaşmayın və ya müraciətinizi gecikdirməyin. Təcili tibbi yardım (şübhə) ehtiyacı yarandıqda dərhal həkiminizə və ya təcili tibbi yardıma zəng edin. Nutricia və onun filialları bu veb saytda hansısa formada təqdim olunan məlumat və məlumatların düzgünlüyü, tamlığı, adekvatlığı, uyğunluğu, keyfiyyəti, etibarlılığı və dəqiqliyi barədə heç bir təminat, təqdimat və ya zəmanət vermir. QANUNLARIN İCAZƏ VERDİYİ QƏDƏRİYLƏ Nutricia və onun filialları, bu veb saytdakı məlumatların istifadəsi və ya sui-istifadəsi və ya məlumat çatışmazlığı ilə əlaqəli yarana biləcək bütün öhdəlikləri istisna edir.

x